อาการปวดหัวไมเกรนในวัยรุ่นและวัยทำงาน สาเหตุที่แตกต่างกันในแต่ละวัย จัดการอย่างไร

อาการปวดหัวเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้ทั่วไปในคนทุกช่วงวัย โดยเฉพาะในวัยรุ่นและวัยทำงาน ซึ่งต้องเผชิญกับปัจจัยกระตุ้นที่แตกต่างกัน ซึ่งวัยรุ่นอาจจะต้องเผชิญกับความเครียดจากการเรียน หรือการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน ในขณะที่วัยทำงานเผชิญกับแรงกดดันจากหน้าที่การงาน การพักผ่อนไม่เพียงพอ เพ่งหน้าจอมากเกินไป และปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับออฟฟิศซินโดรม ที่ส่งผลให้ปวดหัวไมเกรนได้

ดังนั้น การเข้าใจถึงปัจจัยสาเหตุที่แตกต่างกันในแต่ละวัยเป็นกุญแจสำคัญในการจัดการอาการปวดหัวอย่างมีประสิทธิภาพ บทความนี้ BTX จะพาคุณไปดูปัจจัยที่ส่งผลต่ออาการปวดหัวในแต่ละช่วงวัย พร้อมแนะนำวิธีการดูแลและจัดการอาการปวดหัวอย่างเหมาะสม เพื่อให้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีคุณภาพและมีความสุข

สารบัญบทความ

• สาเหตุของอาการปวดหัวในวัยรุ่นและวัยทำงาน
• ปัจจัยกระตุ้นอาการปวดหัวในวัยรุ่นและวัยทำงาน
• ความแตกต่างของลักษณะอาการปวดหัวระหว่างวัยรุ่นและวัยทำงาน
• วิธีการจัดการและบรรเทาอาการปวดหัวในวัยรุ่นและวัยทำงาน
• ข้อสรุป

สาเหตุของอาการปวดหัวในวัยรุ่นและวัยทำงาน

อาการปวดหัวในวัยรุ่นและวัยทำงานนั้นมีสาเหตุที่แตกต่างกัน จึงอาจเป็นข้อพิสูจน์ได้ว่าทำไมคนในวัยทำงานจึงมักจะปวดหัวไมเกรนมากกว่าวัยรุ่น ซึ่งสาเหตุดังกล่าวนั้นมีอยู่ด้วยกันดังนี้

อาการปวดหัวในวัยรุ่น

วัยรุ่นเป็นช่วงที่ร่างกายและจิตใจมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก ซึ่งทำให้เกิดปัจจัยเสี่ยงที่ส่งผลต่ออาการปวดหัว ดังนี้

• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

ในช่วงวัยรุ่น ฮอร์โมนในร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจกระตุ้นให้เกิดอาการปวดหัว โดยเฉพาะในเด็กผู้หญิงที่อาจมีอาการปวดหัวไมเกรนที่สัมพันธ์กับรอบเดือนได้

• ความเครียดจากการเรียน  

ความกดดันจากการเรียน การสอบ และการคาดหวังจากผู้ปกครองสามารถทำให้เกิดความเครียด ส่งผลให้เกิดอาการปวดหัวประเภท Tension Headache ได้  

• การใช้หน้าจอเป็นเวลานาน 

เด็ก ๆ ในช่วงวัยรุ่นมักจะใช้เวลาส่วนมากไปกับการเล่นโทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ หรือแท็บเล็ต ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการตาล้าและนำไปสู่อาการปวดหัวได้

อาการปวดหัวในวัยทำงาน

ชีวิตของคนวัยทำงานต้องเผชิญกับความท้าทายในแต่ละวันที่แตกต่างไป ซึ่งนำไปสู่อาการปวดหัวได้หลายรูปแบบ ดังนี้ 

• ความเครียดจากการทำงาน

แรงกดดันจากหน้าที่การงาน เช่น การทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีความกดดันสูง หรือการทำงานล่วงเวลา เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดอาการปวดหัวแบบ Tension Headache หรือปวดศีรษะจากความเครียดได้   

• พฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่สมดุล

การพักผ่อนไม่เพียงพอ การรับประทานอาหารไม่ตรงเวลา หรือการดื่มกาแฟและแอลกอฮอล์มากเกินไป ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่สามารถกระตุ้นอาการปวดหัวได้ โดยเฉพาะเมื่อปวดหัวข้างเดียวบ่อย ๆ อาจเป็นสัญญาณเตือนของไมเกรนได้อีกด้วย

• ออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome)

การนั่งทำงานในท่าทางที่ไม่เหมาะสม รวมถึงการใช้คอมพิวเตอร์และเพ่งหน้าจอเป็นเวลานาน อาจทำให้เกิดอาการปวดศีรษะและปวดคอบ่าไหล่ได้ ซึ่งนี่คืออาการของออฟฟิศซินโดรม ที่วัยทำงานมักจะต้องเผชิญอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ปัจจัยกระตุ้นอาการปวดหัวในวัยรุ่นและวัยทำงาน

นอกเหนือจากสาเหตุที่กล่าวไปข้างต้นแล้ว ยังมีปัจจัยเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่หลายคนอาจมองข้าม ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ล้วนส่งผลให้เกิดอาการปวดหัวได้ทั้งวัยรุ่นและวัยทำงาน ดังนี้

ปัจจัยกระตุ้นในวัยรุ่น

วัยรุ่นเป็นช่วงวัยที่อาการปวดหัวมักจะถูกกระตุ้นด้วยปัจจัยหลายประการ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจ เช่น

• การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ  

วัยรุ่นส่วนใหญ่มักนอนดึกจากการทำการบ้าน ดูซีรีส์ หรือเล่นเกม ส่งผลให้นอนหลับไม่เพียงพอ ซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยหลักที่กระตุ้นให้เกิดอาการปวดหัวได้  

• พฤติกรรมการบริโภค

การรับประทานอาหารไม่ตรงเวลา หรือการบริโภคอาหารที่มีสารกระตุ้น เช่น คาเฟอีนและน้ำตาลสูง สามารถกระตุ้นให้เกิดอาการปวดหัวได้เช่นเดียวกัน

• ปัญหาสายตา  

การจ้องหน้าจอมือถือหรือหน้าจอคอมพิวเตอร์นานเกินไป รวมไปถึงการอ่านหนังสือในที่ที่มีแสงน้อย อาจส่งผลให้เกิดอาการตาล้าและปวดหัวได้

• การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์  

วัยรุ่นมักจะต้องเผชิญกับความเครียดหรือความวิตกกังวลจากปัญหาสังคมและการเรียน ซึ่งเป็นปัจจัยกระตุ้นที่สำคัญของอาการปวดหัวในช่วงวัยนี้

ปัจจัยกระตุ้นในวัยทำงาน

สำหรับวัยทำงาน ปัจจัยที่กระตุ้นอาการปวดหัวมักเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการใช้ชีวิตและสภาพแวดล้อมในการทำงาน ดังนี้

• ความเครียดจากงาน

การรับผิดชอบงานที่กองเป็นภูเขาในแต่ละวัน การเร่งงานเพื่อให้ทันเดดไลน์ หรือการแก้ปัญหาในที่ทำงาน สามารถทำให้เกิดความเครียดสะสม ซึ่งกระตุ้นให้เกิดอาการปวดหัวไมเกรนได้  

• การนั่งทำงานในท่าที่ไม่ถูกต้อง 

การนั่งทำงานในท่าเดิมนานๆ โดยไม่ลุกเปลี่ยนอิริยาบถ หรือการนั่งในท่าทางที่ไม่เหมาะสม สามารถทำให้กล้ามเนื้อเกร็งตัวและนำไปสู่อาการปวดคอบ่าไหล่และปวดหัวได้  

• การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ 

บางคนอาจพึ่งพากาแฟเพื่อกระตุ้นสมองให้กระปรี้กระเปร่าพร้อมสำหรับการทำงาน หรือดื่มแอลกอฮอล์เพื่อผ่อนคลายหลังเลิกงาน ซึ่งทั้งสองอย่างหากดื่มมากเกินไปก็อาจเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดอาการปวดหัวได้  

• การพักผ่อนไม่เพียงพอและความเหนื่อยล้าสะสม

ด้วยชีวิตที่เร่งรีบอาจทำให้คนวัยทำงานนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ หรือไม่ได้พักผ่อนอย่างเต็มที่ ส่งผลให้อาการปวดหัวเกิดขึ้นได้ง่ายขึ้นกว่าเดิม

ความแตกต่างของลักษณะอาการปวดหัวระหว่างวัยรุ่นและวัยทำงาน

นอกจากสาเหตุที่แตกต่างกันแล้ว ลักษณะอาการปวดหัวของวัยรุ่นและวัยทำงานนั้นยังมีความแตกต่างกันออกไปอีกด้วย ซึ่งความแตกต่างของลักษณะอาการปวดหัวในแต่ละวัยสะท้อนถึงปัจจัยที่ส่งผลกระทบในช่วงวัยนั้น ๆ โดยมีลักษณะที่ต่างกันดังนี้

ลักษณะอาการปวดหัวในวัยรุ่น

• ไมเกรน (Migraine) 

อาการปวดหัวไมเกรนในวัยรุ่นมักเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน โดยมีลักษณะปวดหัวตุ๊บๆ ปวดหัวข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง รวมถึงอาจมีอาการคลื่นไส้และไวต่อแสงหรือเสียงร่วมด้วย  

• Tension Headache

อาการปวดหัวจากความเครียดหรือความกังวลที่พบได้บ่อยในวัยรุ่น มักจะรู้สึกปวดทั่วศีรษะหรือรอบหน้าผาก คล้ายมีแรงกดรัด และมีอาการปวดอย่างต่อเนื่อง

• ปวดหัวจากการใช้สายตา  

วัยรุ่นที่ใช้เวลาอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือเป็นเวลานาน อาจรู้สึกปวดบริเวณหน้าผากหรือรอบดวงตา ซึ่งอาการนี้มักเกิดขึ้นช่วงท้ายวันหรือก่อนนอน 

• Cluster Headache  

แม้พบได้น้อย แต่ในบางกรณีวัยรุ่นอาจมีอาการปวดหัวแบบ Cluster ซึ่งเป็นอาการปวดที่รุนแรงบริเวณรอบดวงตา เกิดขึ้นเป็นช่วง ๆ และมักเกิดในช่วงเวลาเดิมของวัน

ลักษณะอาการปวดหัวในวัยทำงาน

• Tension Headache  

อาการปวดหัวประเภทนี้พบได้บ่อยที่สุดในวัยทำงาน โดยจะรู้สึกปวดแบบตื้อ ๆ ทั่วศีรษะหรือบริเวณต้นคอ ท้ายทอย ซึ่งเกิดจากความเครียดหรือการนั่งทำงานในท่าทางที่ไม่เหมาะสม  

• ไมเกรน (Migraine) 

วัยทำงานที่มีภาระงานหนักหรือพักผ่อนไม่เพียงพออาจมีอาการปวดหัวไมเกรนร่วมด้วย โดยลักษณะอาการจะคล้ายกับในช่วงวัยรุ่น แต่ในบางกรณีอาจรุนแรงถึงขั้นปวดแบบเฉียบพลันหรือปวดนานเป็นวันเพราะความเครียดสะสม  

• อาการปวดหัวจากออฟฟิศซินโดรม  

ลักษณะอาการปวดหัวจากการทำงานที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อบริเวณคอ บ่า และไหล่ ส่งผลให้เกิดอาการปวดหัวที่มักเกิดขึ้นพร้อมกับความรู้สึกตึงหรือปวดบริเวณท้ายทอย  

• ปวดหัวจากการบริโภคคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์  

วัยทำงานที่ดื่มกาแฟหรือแอลกอฮอล์มากเกินไป อาจมีอาการปวดหัวจากการถอนคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์ รวมถึงอาการ Hangover ที่ทำให้รู้สึกปวดหัวนานเป็นวัน

วิธีการจัดการและบรรเทาอาการปวดหัวในวัยรุ่นและวัยทำงาน

การจัดการอาการปวดหัวในวัยรุ่น

• ปรับพฤติกรรมการนอน

การนอนหลับให้เพียงพออย่างน้อย 7-9 ชั่วโมงต่อคืนเป็นสิ่งที่สำคัญมาก ควรหลีกเลี่ยงการเล่นมือถือหรือจ้องหน้าจอนาน ๆ ก่อนนอน เพื่อช่วยให้ร่างกายพักผ่อนได้เต็มที่  

• ลดการใช้หน้าจอ  

จำกัดเวลาในการใช้โทรศัพท์หรือคอมพิวเตอร์ และพักสายตาเป็นระยะ โดยใช้กฎ 20-20-20 (มองไปไกล 20 ฟุต ทุกๆ 20 นาที เป็นเวลา 20 วินาที)  

• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

การออกกำลังกายอย่างน่อยวันละ 30 นาที ช่วยลดความเครียดและปรับสมดุลฮอร์โมน ซึ่งสามารถช่วยป้องกันอาการปวดหัวได้  

• จัดการความเครียดอย่างเหมาะสม 

ฝึกเทคนิคการผ่อนคลายอย่างเหมาะสม เช่น การทำสมาธิ หายใจลึก ๆ หรือมองหากิจกรรมที่ช่วยลดความตึงเครียด เช่น ฟังเพลง เล่นกีฬา หรือทำโยคะเบา ๆ  

• ปรับพฤติกรรมการกิน

รับประทานอาหารให้ครบ 3 มื้อ โดยเน้นอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย หลีกเลี่ยงอาหารที่มีสารกระตุ้น เช่น น้ำอัดลมหรือขนมหวาน และดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ  

การจัดการอาการปวดหัวในวัยทำงาน

• ปรับสภาพแวดล้อมการทำงาน  

จัดโต๊ะทำงานให้อยู่ในมุมที่เหมาะสม ลดแสงจ้าจากหน้าจอคอมพิวเตอร์ และลุกขึ้นยืดเส้นยืดสายทุกชั่วโมงเพื่อป้องกันอาการออฟฟิศซินโดรม  

• พักผ่อนให้เพียงพอ

คนวัยทำงานควรจัดสรรเวลาพักผ่อนอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะในช่วงวันหยุด เพื่อฟื้นฟูร่างกายจากความเหนื่อยล้า

• จัดการความเครียดในการทำงาน

ใช้เทคนิคการจัดการเวลา เช่น การลำดับความสำคัญของงาน หรือการแบ่งเวลาสำหรับพักเบรกสั้น ๆ เพื่อลดความเครียดสะสม  

• ลดการบริโภคคาเฟอีนและแอลกอฮอล์  

จำกัดปริมาณการดื่มกาแฟไม่เกิน 1-2 แก้วต่อวัน และหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก โดยเฉพาะก่อนเข้านอน  

• ใช้ยาแก้ปวดเมื่อจำเป็น  

หากอาการปวดหัวรุนแรง ควรใช้ยาแก้ปวดที่จำหน่ายตามร้านขายยาทั่วไป เช่น พาราเซตามอล หรือไอบูโพรเฟน และสำหรับผู้ที่เป็นไมเกรนควรมีการใช้ยาไมเกรนในปริมาณที่เหมาะสม แต่หากรับประทานยาแล้วไม่หายหรืออาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ทันที

ข้อสรุป

อาการปวดหัวเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในทั้งวัยรุ่นและวัยทำงาน โดยลักษณะและปัจจัยกระตุ้นจะแตกต่างกันไปในแต่ละช่วงวัย วิธีการจัดการและบรรเทาอาการปวดหัวในทั้งสองวัยสามารถทำได้โดยการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น การพักผ่อนให้เพียงพอ การจัดการความเครียด และการปรับสภาพแวดล้อมการทำงาน แต่ในกรณีที่อาการปวดหัวรุนแรงหรือต่อเนื่อง อาจจำเป็นต้องปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ  

สำหรับผู้ที่มีอาการปวดหัวไมเกรนหรือปวดหัวเรื้อรัง BTX Migraine Center เป็นศูนย์รักษาไมเกรนและอาการปวดหัวที่ครบวงจร โดยมีเครื่องมือและอุปกรณ์การแพทย์ที่ทันสมัยสำหรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาไมเกรนโดยเฉพาะ ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญพร้อมให้คำปรึกษาและออกแบบแนวทางการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล  หากคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังเผชิญกับปัญหาเหล่านี้ สามารถติดต่อ BTX Migraine Center เพื่อรับคำปรึกษาและจองคิวการรักษาได้ทางไลน์ @ayaclinic หรือโทร 090-970-0447 เพื่อรับการดูแลอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพจากผู้เชี่ยวชาญทันที