ฝังเข็มไมเกรน บรรเทาอาการปวดหัว รักษาไมเกรนโดยแพทย์แผนจีน

ฝังเข็มไมเกรน

แม้ว่าในปัจจุบันการแพทย์แผนไทยและการแพทย์แผนไทยจะมีความก้าวหน้าในการรักษาเป็นอย่างมากแล้ว แต่การรักษาแบบแพทย์แผนจีนหรือการฝังเข็มก็ยังคงเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่น่าสนใจ 

ดังจะเห็นได้จากภาพยนตร์ ละคร หรือสื่อต่าง ๆ ที่นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับการฝังเข็มรักษาโรค และสามารถรักษาอาการเจ็บป่วยนั้น ๆ ได้ เช่นเดียวกับการฝังเข็มแก้ไมเกรนของแพทย์แผนจีนที่ก็สามารถรักษาอาการปวดหัวไมเกรนได้ง่าย ๆ ในไม่กี่ขั้นตอนเช่นกัน แต่การฝังเข็มรักษาไมเกรนจะมีวิธีอย่างไร มีข้อมูลอะไรที่ควรทราบ หรือมีการเตรียมตัวก่อนเข้ารักษาอย่างไรบ้างนั้น ตามไปดูกันเลย

เลือกอ่านหัวข้อที่สนใจ

รู้จักไมเกรน (Migraine)

ไมเกรน (Migraine) เกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ โดยจากการศึกษาพบว่าส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากพันธุกรรม สภาพแวดล้อม ความเครียด รวมถึงอาหารกระตุ้นไมเกรน ส่งผลให้เกิดการหดขยายของหลอดเลือดมากกว่าปกติ 

โดยมีอาการคือ ปวดหัว ปวดหัวข้างซ้าย ปวดหัวข้างขวา ปวดหัวท้ายทอย ปวดหัวข้างเดียว ปวดกระบอกตา ปวดหัวคลื่นไส้ ตลอดจนอาการเวียนหัว ตาพร่ามัว หรือเห็นแสงวูบวาบร่วมด้วย

ทั้งนี้ก็เมื่อเกิดอาการดังที่กล่าวมาในข้างต้น มีอาการไมเกรนขึ้นตา หรือปวดหัวเรื้อรังก็สามารถรักษาได้หลาย ๆ วิธี เช่น รับประทานสมุนไพรรักษาไมเกรน ฉีดยาไมเกรน ฉีดโบท็อกไมเกรน รวมถึงการฝังเข็มไมเกรน

การฝังเข็มไมเกรน

การฝังเข็มไมเกรน (Acupuncture) เป็นหนึ่งในศาสตร์ของการแพทย์แผนจีน โดยมีการค้นพบว่าการรักษาด้วยการฝังเข็มนั้นมีมาตั้งแต่ 4,000 – 7,000 ปีก่อน และเป็นวิธีที่แพร่หลายและได้รับความนิยมในการรักษาอาการปวดหัวไมเกรน 

โดยในวิจัยของบุคลากรแผนกแพทย์แผนจีน ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก ระบุว่าทางองค์การอนามัยโลกอธิบายว่าโรคไมเกรนอยู่ในกลุ่มของโรคที่รักษาโดยการฝังเข็มได้เป็นอย่างดี 

การฝังเข็มไมเกรนจะใช้เข็มที่ทำจากสเตนเลสขนาดเล็กและบาง ปักเข็มลงบริเวณแนวเส้นหรือจุดสำคัญที่มีพลัง ในการฝังเข็มแต่ละครั้งจะคำนึงถึงรูปร่าง อายุ และปัจจัยอื่น ๆ ของผู้ป่วย 

ทั้งนี้อาจจะมีการกระตุ้นด้วยกระแสไฟฟ้าหรือมือ โดยในการรักษาแต่ละครั้งจะใช้เวลาประมาณ 20-30 นาที โดยขณะที่ผู้ป่วยกำลังเข้ารับการฝังเข็มนั้นไม่ควรขยับตัวบ่อยครั้ง เพื่อให้การรักษามีประสิทธิภาพสูงสุด

หลักการทำงานของการฝังเข็มไมเกรน

ฝังเข็มรักษาไมเกรน

หลักการทำงานของการฝังเข็มไมเกรนนั้นจะคล้าย ๆ กับการฝังเข็มรักษาโรคต่าง ๆ กล่าวคือ จะฝังเข็มตามจุดต่าง ๆ ของร่างกาย โดยเน้นที่จุดที่มีพลังมากกว่าจุดอื่น ๆ เพื่อปรับสมดุลอวัยวะในร่างกายให้กลับคืนสู่ปกติ 

ซึ่งเมื่อมีอาการปวดไมเกรน การนำวิธีแพทย์แผนจีนรักษาไมเกรนหรือการฝังเข็มแก้ปวดหัวมาใช้ ก็จะสามารถช่วยรักษาและปรับสมดุลในร่างกายได้ ดังนี้

1. ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด

หลักการคือ ฝังเข็มเพื่อเปิดทวารสมองและทะลวงเส้นลมปราณ ส่งผลให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น

2. ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อ

เมื่อระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้นแล้ว ย่อมส่งผลให้กล้ามเนื้อนั้นผ่อนคลาย ลดอาการตึงได้ด้วยเช่นกัน

3. ช่วยบรรเทาอาการปวด

อย่างที่ทราบกันดีว่าไมเกรนนั้นเกิดจากการหดขยายของหลอดเลือดมากกว่าปกติ ดังนั้นเมื่อมีการฝังเข็มรักษาไมเกรนและปรับสมดุลร่างกายให้ปกติแล้ว ย่อมบรรเทาอาการปวดหัวได้เช่นกัน

ข้อดี – ข้อจำกัดของการฝังเข็มไมเกรน

ฝังเข็มแก้ไมเกรน

ข้อดีของการฝังเข็มไมเกรน

ข้อดีของการฝังเข็มไมเกรนนั้นมีหลายประการ ดังนี้

  • กระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิต 

การฝังเข็มแก้ไมเกรนเปรียบเสมือนการเปิดทวารและแก้ไขการไหลเวียนของเลือดลมในร่างกาย ส่งผลให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานได้ดียิ่งขึ้น

  • กระตุ้นภูมิคุ้มกันในร่างกาย

กล่าวคือ นอกจากการฝังเข็มไมเกรนจะช่วยรักษาและบรรเทาอาการปวดได้ การฝังเข็มแก้ไมเกรนยังสามารถช่วยสร้างและกระตุ้นภูมิคุ้มกันในร่างกาย ให้แข็งแกร่งและสามารถกำจัดเชื้อโรคหรือปัจจัยอื่น ๆ ที่เป็นเหตุให้เกิดอาการเจ็บป่วยได้ด้วยเช่นกัน

  • ปรับสมดุลการทำงานของอวัยวะในร่างกาย

ไม่เพียงแต่การกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตในร่างกายและการกระตุ้นภูมิคุ้มกันเท่านั้น แต่การฝังเข็มไมเกรนยังเป็นเสมือนการปรับสมดุลในร่างกายให้กลับมาทำงานได้อย่างปกติ และทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด

  • ไม่เกิดอาการแพ้ยา

กล่าวคือในการรักษาไมเกรนวิธีอื่น ๆ ทั้งการฉีดยาไมเกรน การรับประทานยาไมเกรนนั้นอาจจะต้องใช้ตัวยาหลาย ๆ ชนิด ซึ่งสำหรับผู้ป่วยบางรายที่มีอาการแพ้ยาก็อาจจะเกิดความลำบากได้ ซึ่งถ้าหากใช้วิธีฝังเข็มรักษาไมเกรนซึ่งไม่ได้ใช้ยา ก็จะหมดกังวลเรื่องอาการแพ้ยาได้แน่นอน

  • แก้ไขปัญหาการติดยาแก้ปวด

สำหรับผู้ป่วยไมเกรนที่เคยรักษาวิธีการอื่น ๆ แล้วไม่ได้ผล จนเกิดอาการดื้อยาหรือเสพติดยาแก้ปวด การฝังเข็มแก้ไมเกรนก็จะสามารถช่วยรักษาและบรรเทาอาการปวดได้

ข้อจำกัดของการฝังเข็มไมเกรน

ถึงอย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ที่สนใจฝังเข็มรักษาไมเกรน ฝังเข็มก็มีข้อจำกัดเช่นกัน เช่น

  • ผู้มีโรคประจำตัวหรือมีโรคอื่นควรปรึกษาแพทย์

เนื่องจากการฝังเข็มไมเกรนบางครั้งอาจมีผลกระทบเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น เลือดออกบริเวณที่เข็มฝังลงไป มีลมขังในร่างกาย ทำให้ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวหรือโรคอื่น ๆ จะต้องปรึกษาแพทย์ก่อนฝังเข็มรักษาไมเกรน เพื่อความปลอดภัยสูงสุด

  • ผู้ป่วยที่ตั้งครรภ์ไม่ควรฝังเข็ม

เนื่องจากการฝังเข็มอาจจะส่งผลกระทบให้มดลูกบีบตัวและเป็นอันตรายต่อเด็กในครรภ์ 

  • ร่างกายต้องพร้อม

แม้ว่าการรักษาด้วยการฝังเข็มจะไม่ใช้ยา แต่ก็มีข้อจำกัดคือ ผู้ที่เข้ารับการรักษาจะต้องเตรียมร่างกายให้พร้อม เนื่องจากในระหว่างการฝังเข็มไมเกรนนั้นอาจจะเกิดอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะ หรือคลื่นไส้ได้ ดังนั้นจึงควรเตรียมร่างกายให้พร้อมสำหรับเข้ารับการรักษาไมเกรน

การเตรียมตัวก่อนฝังเข็มไมเกรน

ฝังเข็มแก้ปวดหัว

ดังที่กล่าวมาในข้างต้นการฝังเข็มไมเกรนนั้นจะต้องมีการเตรียมตัวและเตรียมร่างกายให้พร้อมก่อน เพื่อให้การฝังเข็มแก้ปวดหัวมีประสิทธิภาพและเห็นผลที่สุด โดยอาจจะเตรียมตัว ดังนี้

  • รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่และเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เพื่อป้องกันการเป็นลมระหว่างฝังเข็มไมเกรน
  • นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อให้ร่างกายไม่อ่อนเพลีย
  • สวมใส่เสื้อผ้าที่พอดีตัว ไม่รัดแน่นเกินไป เพื่อให้สะดวกต่อการฝังเข็มไมเกรน
  • หากมีโรคประจำตัว โรคที่วินิจฉัยผลไม่ได้ หรือโรคอื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเข้ารับการรักษาฝังเข็มแก้ปวดหัว
  • ควรวัดชีพจรก่อนการฝังเข็มไมเกรนทุกครั้ง

การดูแลตัวเองหลังฝังเข็มไมเกรน

ไมเกรน ฝังเข็ม

เมื่อเข้ารับการฝังเข็มแก้ปวดหัวแล้วก็จะต้องดูแลตนเองและควรคำนึงถึงปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้

  • ดื่มน้ำอุ่น เพื่อช่วยให้ระบบหมุนเวียนโลหิตทำงานได้ดียิ่งขึ้น
  • งดการอาบน้ำหลังจากฝังเข็มไมเกรนเป็นเวลา 1-2 ชั่วโมง
  • ควรพักผ่อนให้เพียงพอ งดการออกกำลังกายหรือใช้อย่างร่างกายอย่างหนัก
  • หากมีไข้หรือมีอาการปวดเมื่อยตามจุดที่ฝังเข็ม ให้รับประทานยาแก้ปวดตามปกติ เพียง 24-48 ชั่วโมงก็จะหายเป็นปกติ
  • หากมีอาการผิดปกติหลังจากฝังเข็ม ปวดหัว มีเลือดออก หน้ามืด ให้รีบแจ้งแพทย์ทันที

ผลข้างเคียงที่อาจเกิดหลังฝังเข็มไมเกรน

การรักษาไมเกรนไม่ว่าจะด้วยวิธีไหน ย่อมส่งผลข้างเคียงต่างกันออกไปแต่สำหรับการรักษาไมเกรนด้วยการฝังเข็ม ผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นนั้นไม่ร้ายแรงและเกิดขึ้นน้อยกว่าการรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ เช่น 

  • มีอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะ เนื่องจากร่างกายอ่อนแอ 
  • เป็นลม เนื่องจากพักผ่อนไม่เพียงพอ ท้องว่าง หรืออาการตื่นเต้น
  • เข็มหักหรือติดอยู่ภายใต้ผิวหนัง เนื่องจากผู้ป่วยขยับตัวรุนแรง
  • สำหรับผู้ป่วยผู้หญิงรอบเดือนอาจจะมาเร็วกว่าปกติ
  • มีเลือดออก ช้ำ เจ็บระบมบริเวณที่ฝังเข็ม แต่อาการเหล่านี้จะหายไปในเวลา 3 วัน

ใครที่ควรฝังเข็มไมเกรน

แพทย์แผนจีนรักษาไมเกรน

การฝังเข็มรักษาไมเกรนเหมาะสำหรับผู้ป่วย ดังนี้

  • ผู้ป่วยที่มีอาการปวดไมเกรนหรือปวดหัวเรื้อรัง
  • ผู้ป่วยที่เป็นออฟฟิศซินโดรม
  • ผู้ที่ป่วยที่แพ้ยาไมเกรน
  • ผู้ป่วยที่ดื้อยาหรือรักษาด้วยวิธีอื่นแล้วไม่ได้ผล
  • ผู้ป่วยที่เสพติดการกินยาแก้ปวดเป็นประจำ เพื่อระงับอาการปวดหัวไมเกรนแบบเร่งด่วน
  • ผู้ที่ต้องการเสริมสร้างสุขภาพโดยการปรับสมดุลภายในร่างกาย

ใครที่ไม่ควรเข้ารับการฝังเข็มไมเกรน

ฝังเข็มเจ็บไหม

แม้ว่าการฝังเข็มไมเกรนจะมีผลข้างเคียงเล็กน้อยและมีประสิทธิภาพสูง แต่ผู้ป่วยบางกลุ่มก็ไม่สามารถรักษาด้วยวิธีดังกล่าวได้ เนื่องจากจะส่งผลต่อกระทบและส่งผลข้างเคียงที่อันตรายต่อสุขภาพ โดยแบ่งเป็น 4 กลุ่มดังนี้

  • ผู้ป่วยที่เป็นโรคเลือด ซึ่งมีความผิดปกติของระบบแข็งตัวของเลือด
  • โรคที่มีข้อบ่งชี้ในการรักษาด้วยการผ่าตัด 
  • ผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์
  • ผู้ป่วยที่วินิจฉัยผลไม่ได้

ทางเลือกอื่นในการรักษาไมเกรน

ฝังเข็ม ปวดหัว

สำหรับผู้ป่วยที่กังวลว่าฝังเข็มเจ็บไหม กลัวเข็ม หรือยังไม่กล้าที่จะรักษาด้วยวิธีดังกล่าว ก็ยังมีวิธีการรักษาไมเกรนด้วยวิธีอื่น ๆ อีกมากมาย ดังนี้

การรักษาไมเกรนเบื้องต้น

  • ทานยาแก้ปวดไมเกรน
  • นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
  • รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
  • ปรับพฤติกรรมการทำงานและการใช้ชีวิตให้เหมาะสม
  • ดื่มน้ำให้เพียงพอต่อวัน
  • ใช้สมุนไพรรักษาไมเกรน
  • ออกกำลังกายเพื่อรักษาสุขภาพ เช่น วิ่ง คาร์ดิโอ กระโดดเชือก เป็นต้น

การรักษาไมเกรนทางการแพทย์

นอกจากวิธีแก้ปวดหัวไมเกรนเบื้องต้นแล้ว ยังมีวิธีรักษาอาการปวดหัวไมเกรนทางการแพทย์ เช่น

  • ฉีดยาไมเกรน

การฉีดยาไมเกรน (Aimovig) จะช่วยลดความถี่และความรุนแรงของอาการปวดหัวได้มากถึง 50-75% โดยการฉีดยา 1 ครั้งจะมีฤทธิ์ในการยับยั้งอาการปวดได้นานถึง  1 เดือน 

  •  โบท็อกไมเกรน

หลาย ๆ คนอาจจะทราบว่าการฉีดโบท็อกนั้นจะช่วยเสริมความงาม ยกกระชับใบหน้า ช่วยสร้างความเต่งตึงและลดริ้วรอย แต่ใครจะรู้บ้างว่าการฉีดโบท็อกนั้นสามารถรักษาไมเกรนได้เป็นอย่างดี โดยจากการทดลองพบว่าการฉีดโบท็อกไมเกรนสามารถป้องกันอาการปวดหัวได้อย่างมีประสิทธิภาพและเห็นผลลัพธ์ได้อย่างรวดเร็ว

เพียงแค่ฉีดโบท็อกไมเกรนบริเวณใบหน้าระหว่างคิ้ว หน้าผาก ท้ายทอย ต้นคอ และบ่า โดยสารในโบท็อกจะเข้าไปทำหน้าที่ยับยั้งอาการปวด ในขณะเดียวกันก็ลดความรุนแรงของอาการปวดหัว เพียงระยะเวลาประมาณ 3 – 4 วันก็จะเห็นผลชัดเจน และหวังผลลัพธ์จะยังคงอยู่ได้นานประมาณ 3-4 เดือน 

ซึ่งนับว่าเป็นการรักษาไมเกรนที่คุ้มค่า มีผลข้างเคียงน้อย และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายไม่ต่างจากการฝังเข็มไมเกรน

รักษาไมเกรนที่ไหนดี

หลาย ๆ คนอาจจะรักษาด้วยวิธีแก้ปวดหัวไมเกรนเบื้องต้น ปรับพฤติกรรมตนเอง หรือรักษาด้วยวิธีต่าง ๆ แล้ว

แต่อาการปวดหัวเหล่านี้ก็ยังคงไม่หายไป หรือยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง เช่น มีอาการปวดหัวเรื้อรัง ดังนั้นจึงควรเข้ารับการรักษาจากคลินิก โรงพยาบาล หรือศูนย์รักษาต่าง ๆ ตามความสะดวก

รักษาไมเกรนกับแพทย์เฉพาะทางที่ BTX Migraine Center

การฝังเข็มรักษาไมเกรน

BTX Migraine Center หรือ ศูนย์รักษาไมเกรนเฉพาะทาง ก็เป็นศูนย์รักษาไมเกรนเฉพาะทาง ที่มีชื่อเสียงและได้รับการยอมรับก็นับว่าเป็นอีกหนึ่งสถานที่รักษาไมเกรนที่เห็นผลและมีประสิทธิภาพ ทั้งการรักษาไมเกรนตามแพทย์แผนปัจจุบัน การรักษาแบบสมุนไพร ตลอดจนการแพทย์แผนจีนหรือการฝังเข็มไมเกรน

คำถามที่พบบ่อย

ฝังเข็มไมเกรนเจ็บไหม

การฝังเข็มไมเกรนไม่เจ็บ เนื่องจากเข็มมีขนาดเล็ก แหลมคม และบางมาก เมื่อแทงเข้าสู่ผิวหนังก็แทบจะไม่ส่งผลต่อความรู้สึกมากเท่าใดนัก

ฝังเข็มไมเกรนเห็นผลเมื่อไหร่

ผู้ป่วยบางรายมีอาการดีขึ้น อาการปวดหัวลดลงหลังจากฝังเข็มไมเกรนเพียง 1-2 ครั้ง แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะเห็นผลลัพธ์อย่างชัดเจนหลังจากฝังเข็มไมเกรน 8-10 ครั้ง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสุขภาพร่างกายเดิมของแต่ละบุคคล

ฝังเข็มรักษาไมเกรนหายขาดไหม

การฝังเข็มรักษาไมเกรนในแต่ละครั้งจะช่วยลดอาการปวดหัว ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย ไม่เครียด ลดอาการเวียนศีรษะ ระดับความรุนแรงจะลดลง และอาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นตามลำดับการรักษา

ข้อสรุป

สุดท้ายนี้ การฝังเข็มไมเกรนไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด แต่กลับมีประสิทธิภาพและช่วยลดอาการปวดหัวไมเกรนได้อย่างดีเยี่ยม รวมถึงยังมีผลข้างเคียงที่เล็กน้อยและไม่รุนแรง

ดังนั้นหากท่านใดที่มีอาการปวดหัว เวียนหัว ตาพร่ามัว ปวดกระบอกตา หรือไมเกรนขึ้นตา ไม่ควรปล่อยไว้นาน แต่ควรรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง โดยสามารถปรึกษาได้ที่ @ayaclinic หรือโทร  090–970-0447 

ทั้งนี้ในการปรึกษาไม่เสียค่าใช้จ่าย และหากต้องการตรวจไมเกรน ฝังเข็มแก้ไมเกรน หรือรักษาไมเกรนในรูปแบบต่าง ๆ ก็สามารถนัดกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ทันที ทั้งสะดวก ปลอดภัย และเห็นผลลัพธ์ที่ดีขึ้นแน่นอน

แอดไลน์

เอกสารอ้างอิง

History of acupuncture research Yi Zhuang, Jing-jing Xing, Juan Li, Bai-Yun Zeng, Fan-rong Liang 2013 History of acupuncture research – PubMed (nih.gov)

The role of touch in acupuncture treatment  2017 Apr;35(2):148-152. doi: 10.1136/acupmed-2016-011178. Epub 2017 Feb 1. The role of touch in acupuncture treatment – PubMed (nih.gov)

Effectiveness and safety of acupuncture for insomnia: Protocol for a systematic review Author: Mingming Zhang, Jingwei Zhao, Xiao Li, Xinwang Chen, Jin Xie, Lingyan Meng, Xiyan Gao Publish Year: 2019 Effectiveness and safety of acupuncture for insomnia: Protocol for a systematic review – PubMed (nih.gov